خروس
داستان بلندی از ابراهیم گلستان

«داستان خروس کمتر از ۲۴ ساعت از زندگی دو نفر از مهندسان نقشه‌برداری که برای مساحی به جزیره‌ای رفته‌اند و اهالی جزیره را نشان می‌دهد. آن‌ها از ماشین جا می‌مانند و مجبور می‌شوند شب را در منزل کدخدا بگذرانند. کدخدا از آن‌ها دوستانه پذیرایی می‌کند و برایشان سفره‌ای رنگین ترتیب می‌دهد. این دو مهمان بعد از ورود به خانه متوجه صدای بلند و عجیب خروسی می‌شوند. کدخدا خروس را حرام‌زاده می‌داند و معتقد است این خروس از ساعت شماطه‌دار به دنیا آمده‌است. این خروس با آوازهای مکرر نابه‌هنگامش اهالی محل و صاحب‌خانه را ذله کرده‌است. خروس، علاوه بر این، بر کلهٔ بز آذین‌شده سردر خانه، مرتب فضله می‌اندازد. کدخدا به نوکرهایش دستور می‌دهد که خروس را بگیرند و بکشند.» و ادامه‌ی ماجرا…

راوی داستان یکی از این مهندس هاست. داستان نثر خوبی دارد که با لهجه ی جنوبی بعضی از شخصیت ها نیز همراه شده است.
گلستان، در این داستان به عقاید خرافی و نادانی مردم می‌پردازد. خروس نماد هشیاری و بیدارکننده ی مردم است که مدام روی کله ی بز (که روی سردر خانه نصب شده برای شگون) می ریند و حتی سر ظهر، با صدایش خواب مردم را آشفته می‌کند. «چیزی در هواست که خروس از آن خبر دارد، می‌داند که صبح نزدیک است یا وقت ظهر رسیده است می‌خواند. خروس این هنر را دارد که می‌داند صبح می‌آید، با وقت همراه است.»
من داستان را دوست داشتم. موجز بود. می‌شد با شخصیت ها همراه شد. نمادها تنها به ایده‌ی اصلی کار (خروس) خلاصه نمی‌شد و در کل داستان می‌شد بسیار پیدا کرد.
سال ۸۵ فروش این کتاب در نمایشگاه ممنوع اعلام شد و پس از آن مجوز تجدید چاپ نیافت. من نسخه ی پی دی اف آن را خوانده‌ام.

((سید ابراهیم گلستان (تقوی شیرازی) (متولد ۲۶ مهر ۱۳۰۱ در شیراز)، کارگردان، داستان‌نویس، مترجم، روزنامه‌نگار، و عکاس ایرانی است. او تحصیل دردانشکدهٔ حقوق دانشگاه تهران را نیمه کاره رها کرد. گلستان اولین کارگردان ایرانی‌ست که برندهٔ یک جایزهٔ بین‌المللی برای فیلمی مستند شده است. ابراهیم گلستان در سال ۱۳۴۰ برای فیلم یک آتش موفق به دریافت مدال برنز از جشنواره ونیز شد.
آثار مکتوب وی از سبکی خاص برخوردار است و بسیاری سبک نویسندگی وی را تأثیر پذیرفته از داستان‌های کوتاه ارنست همینگوی می‌دانندگرچه او تاثیرپذیری از هیچ نویسنده‌ای را نمی‌پذیر. همچنین وی از زمرهٔ نخستین نویسندگان معاصر ایرانی معرفی می‌شود که برای زبان داستانی و استفاده از نثر آهنگین در قالب‌های داستانی نوین، اهمیت قائل شد و به آن پرداخت. از این جهت نقش او در سیر پیشرفت داستان معاصر فارسی قابل توجه‌است.
از دیگر ویژگی‌های داستان‌نویسی گلستان، خلق مجموعه داستان‌های به هم مرتبط است. در حالی که چنین سبکی در غرب سابقه طولانی‌تری دارد، این نوع داستان‌نویسی در ایران با گلستان آغاز می‌شود اما نکته مهم در این نوع آثار گلستان، خلق نوعی جدید از داستان‌نویسی است که در ادبیات کلاسیک ایران، مانند منطق الطیر، ریشه دارد. این نوع داستان‌ها نه براساس درون‌مایه یا شخصیت‌های داستانی، بلکه براساس ساختارهای مشابه به یکدیگر مرتبط می‌‌شوند.))

فاطمه اختصاری

@fateme_ekhtesari